Corona virüs salgınının damga vurduğu 2020’de banka ve kredi kartlarıyla yapılan harcamalar ilk kez 1 tilyon lirayı geçti. İTO’nun verilerine göre 2020’de kartlı alışveriş bir önceki yıla göre yüzde 13 artış göstererek 1 trilyon 61 lira oldu. İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) “Pandemetre 2020” araştırmasının sonuçlarına göre, geçen yıl banka ve kredi kartlarıyla yapılan alışveriş tutarı 1 trilyon 61 milyar liraya ulaştı.
İTO, yeni tip corona virüs (Covid-19) salgınının sektörlere ilişkin göstergelere etkisini araştırmak için hazırladığı Pandemetre 2020 araştırmasının sonuçlarını açıkladı.
Araştırmanın “Banka Kartı ve Kredi Kartı Harcamaları” başlığına göre, yerli ve yabancı kartlarla yapılan alışveriş tutarı ilk kez 2020 yılında 1 trilyon lirayı geçti. TCMB Banka Kartı ve Kredi Kartı Harcama Tutarları verisi üzerinden yapılan incelemeye göre, kartlı harcama toplamı 2020 yılında, önceki yıla göre yüzde 13 artışla 1 trilyon 61 milyar liraya ulaştı.
2020 yılında 23 sektörün 15’i, banka ve kredi kartları ile yaptıkları satışlarda bir önceki yılı geride bıraktı. Seyahat acenteleri, hava yolları, konaklama, kuyumculuk ve yemek sektörlerinde yapılan kartlı harcamalar ise geriledi.
Geçen yıl kart harcamaları en çok artan 5 sektör yüzde 81 artışla elektrik-elektronik eşya, bilgisayar, yüzde 52 artışla müteahhitlik işleri, yüzde 41 artışla market ve alışveriş merkezleri, yüzde 35 artışla yapı malzemeleri, hırdavat, nalburiye ve yüzde 31 artışla telekomünikasyon oldu.
Pandemetre 2020’ye göre, Türkiye genelinde 11 ayda otomobil ve hafif ticari araç satışları yüzde 72 yükselişle 668 binin üzerinde gerçekleşti.
“Bankaların Tüketici Kredileri” başlığına göre Türkiye genelinde konut, taşıt ve ihtiyaçtan oluşan tüketici kredileri hacmi, 25 Aralık 2020 itibarıyla yüzde 45 artarak 675 milyar liraya yükseldi.
2020’de kartla internet üzerinden yapılan alışverişler de yüzde 40 artışla 265 milyar lirayı aştı.
Araştırmanın diğer sonuçları ise şöyle oldu:
“TL üzerinden açılan ticari kredi faizleri 27 Aralık 2019’daki yüzde 12,73’lük ortalamasından 18 Aralık 2020’de yüzde 19,1 seviyesine yükseldi. TCMB Reel Kesim Güven Endeksi, 2019 yılı Aralık ayında 103,6 puan olurken, Aralık 2020’de 106,8 puan olarak kayıtlara geçti.
2020 Ekim ayında sanayi üretimi 2019’un aynı ayına göre yüzde 10,2 arttı. 2019 yılı ekim ayında sanayi üretim endeksi yüzde 3,9 yükselmişti. İmalat sanayi genelinde kapasite kullanımı Aralık 2019’da aylık bazda yüzde 77 iken, pandemiye rağmen Aralık 2020’de yüzde 75,6 oldu.”
İlgili kurumların resmi istatistiklerini dikkate alan Pandemetre araştırmasına göre, İstanbul’da 2019’un ocak-kasım döneminde 279 milyar lira olan vergi tahsilatı ise 2020’nin ilk 11 ayında yüzde 25 artışla 349 milyar liranın üzerinde gerçekleşti. Böylece İstanbul’un Türkiye’nin vergi gelirindeki payı yüzde 46 oldu.
İstanbul’da karşılıksız işlemi yapılan çek tutarı yüzde 39 gerileyerek 2020’nin ilk 11 ayında 5,3 milyar lira oldu.
2020’nin ilk 11 ayında İstanbul’da satılan konut sayısı da yüzde 24 artarak 244 bini aştı. Bu satışın 71 binini sıfır konutlar, 173 binini ise ikinci el konut satışları oluşturdu. 11 ayda yabancılara 16 bin 867 konut satıldı.
2020’nin ilk 11 ayında İstanbul’dan yapılan ihracat ise yüzde 9 düşüşle 74 milyar dolar oldu.
“Pandemetre 2020” araştırmasına ilişkin açıklama yapan İTO Başkanı Şekib Avdagiç, 2021’e umutla girdiklerini ifade ederek, “Tüm dünyada pandemiyi tamamen yok edemesek de daha fazla kontrol altında tutabileceğimize inanıyoruz. Şimdilik beş farklı aşının devreye girmesi planlanıyor ve 2021’in dünya ekonomisi için bir ‘iyileşme’ yılı olması bekleniyor. Bu anlamda özellikle sanayi sektörlerimizde ve dış talebe dönük çalışan firmalarımız için 2021’in bir atılım yılı olacağına inanıyoruz.” dedi.
Dünya ekonomisinin bu yıl yüzde 4,8 büyüyeceğinin öngörüldüğünü hatırlatan Avdagiç, şöyle konuştu:
“Yapılan tahminlere göre dünya ticaret hacmi de yüzde 7.2 genişleyecek. Bu rakamlar önemli, çünkü ihracatımızın hangi seviyelere çıkacağını dünya ticaret hacminin seyri belirleyecek. Mesela dünya çapındaki ticaret eğilimleri, lojistik tercihleri de değişti. Tedarikte Çin’e alternatif arayışları arttı. Türkiye bu noktada önemli avantaj yakaladı. 200’ü aşkın küresel değer zinciri ile yapılan QIMA araştırması bunu bariz biçimde gözler önüne serdi. Geçen yıl dünya markalarına sorulan ‘tedarikte ilk üç tercihiniz kimdir’ sorusuna verilen yanıtlarda Türkiye’nin payı yüzde 4’tü. 2020’de yüzde 9’a çıktı. AB merkezli değer zincirlerinde, bir başka ifade ile Avrupa markalarında ise bu oran yüzde 30’a ulaştı. Türkiye’nin tercih edilirliği dünya çapında iki kat artış gösterdi.”
Avdagiç, salgında özellikle hizmetler sektöründeki firmaların ciddi ölçüde kayıplar yaşadıklarına dikkati çekerek, “Sanayi sektörlerimizde, ihracata çalışan firmalarımızda dünyadaki talep daralmasına rağmen çarklar hızla dönmeye devam etti. Hükümetimizin sağladığı desteklerle inşaatta, otomotivde, tekstil ve mobilyada başarılı bir yılı geride bıraktık diyebiliriz. Medikal tekstilde ihracatımız 1 milyar doları aştı. Bununla birlikte hizmetler sektörünü 2021’de alacağımız tedbirler içinde ayrı bir yere koymak zorundayız. İnanıyoruz ki 2021 yılı Türkiye için bir atılım yılı olurken, hizmetler sektöründeki kayıplarımızı da telafi etmeye başlayacağımız bir yıl olacak.” değerlendirmesinde bulundu.
