Küresel ısınmanın etkileri hayvancılık sektörünü de tehdit ediyor. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi’nden Prof. Dr. Murat Yüksel liderliğinde yürütülen TÜBİTAK destekli proje, sıcaklık stresine bağlı üreme sorunlarına çözüm sunmayı hedefliyor. Dünya genelinde yükselen sıcaklıklar, çiftlik hayvanlarında strese yol açarak üreme performansını olumsuz etkiliyor. Yüksek sıcaklık ve nem oranı, özellikle ineklerde döl verimliliğini düşürerek yetiştiricilerin maliyetlerini artırıyor. Bu soruna bilimsel bir çözüm sunmak amacıyla, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi (HMKÜ) Veteriner Fakültesi Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Murat Yüksel’in yürüttüğü TÜBİTAK destekli proje hayata geçirildi. Yaklaşık 1 milyon TL bütçeye sahip olan “Sıcaklık stresi altındaki ineklerde omega-3 içeren ürün kullanımının üreme performansı üzerine etkilerinin araştırılması” başlıklı çalışma, hayvancılık sektörüne önemli katkılar sunmayı amaçlıyor.
Prof. Dr. Murat Yüksel, sıcaklık stresinin ineklerde üreme faaliyetlerini durma noktasına getirdiğine dikkat çekerek, şu bilgileri paylaştı:
“Ülkemizde bilinçli hayvancılık işletmelerinde suni tohumlama yaygın olarak uygulanıyor. Ancak sıcaklık stresi nedeniyle gebelik oranları düşüyor, bu da hayvancılık maliyetlerini artırıyor.” Proje kapsamında 60 inek üzerinde çalışma yapılacak. Denekler iki gruba ayrılacak; 30 inek kontrol grubunda, 30 inek ise omega-3 içeren yem katkısı verilen uygulama grubunda yer alacak. Hayvanlardan düzenli kan örnekleri alınarak gebelik takibi, ultrason muayeneleri ve hormon analizleri gerçekleştirilecek. Ayrıca, karaciğer ve ovaryum sağlığı incelenecek, biyokimyasal belirteçler üzerinden sıcaklık stresinin etkileri araştırılacak. Projeyle, sıcaklık stresine bağlı üreme sorunlarının giderilmesinin yanı sıra, Türkiye’nin ithal ettiği genetik materyale bağımlılığının azaltılması da hedefleniyor. Prof. Dr. Yüksel, et ve süt üretimindeki düşüşlerin fiyat artışlarına neden olduğunu belirterek şunları söyledi: “Ülkemizde omega-3 içeren yem katkıları üretilmiyor. Ancak bu üretimi yapabilecek firmalar mevcut. Çalışmamızın sonuçlarını sektör temsilcileriyle paylaşarak yerli üretime katkı sunmayı amaçlıyoruz.”
Bu kapsamda, proje çıktılarının İzmir Tarım ve Hayvancılık Fuarı gibi büyük organizasyonlarda sektör temsilcileriyle paylaşılması planlanıyor.
Proje sonuçları uluslararası bilimsel dergilerde yayımlanacak ve ulusal ile uluslararası kongrelerde sunulacak. Ayrıca, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi’nden Doç. Dr. Cafer Tayyar Ateş ve Doç. Dr. Orhan Çorum ile Aksaray Üniversitesi’nden Prof. Dr. Fatih Mehmet Kandemir gibi isimler projeye akademik destek sağlıyor. Çalışma kapsamında iki bursiyer de görev alacak ve burslar en üst limitten karşılanacak. Prof. Dr. Yüksel, projenin öğrencilere de akademik ve pratik deneyim kazandıracağını belirterek, “Bilimsel araştırmalarda öğrencilerimizin yer alması, onların gelecekte daha donanımlı hale gelmesini sağlayacak” dedi. 22 ay sürecek proje, Türkiye’de hayvancılık sektörünün sıcaklık stresine karşı dayanıklılığını artırmayı ve yerli yem katkı maddeleri üretimini teşvik etmeyi amaçlıyor.
